Partnerschappen: een humanitaire apotheek opstarten
Multipharma en Dokters van de Wereld willen een humanitaire apotheek opstarten
Maatschappelijke vraagstukken zijn complex en als organisaties alleen oplossingen uitwerken is er weinig slaagkans. Maar wanneer krachten en expertise van diverse organisaties gebundeld worden, kunnen duurzame uitdagingen aangepakt worden. Deze manier van werken wordt ook als een partnerschap omschreven. Maar net zoals duurzame ontwikkeling blijven partnerschappen (of co-creatie) nog wat een niche begrip. Daarom heeft het FIDO in 2015 beslist in de subsidieoproep te focussen op deze partnerschappen. Nu de projecten volop aan de gang zijn, willen we de verhalen in beeld brengen. Hoe verlopen de projecten, maar vooral, hoe verlopen de partnerschappen? Voor ons derde gesprek trokken we naar het bureau van Dokters van de Wereld. Hier gingen we in gesprek met Elodie Richard en de andere partners in het project, Anne Santi (Multipharma) en Loïc Van Cutsem (Oksigen Lab). Samen willen ze een humanitaire apotheek opzetten.
De toegang tot geneesmiddelen blijft moeilijk voor bepaalde kwetsbare doelgroepen in België, ondanks een gezondheidssysteem dat theoretisch wel inclusief is. Dokters van de Wereld werkt met en voor deze kwetsbare groepen en heeft dus nood aan medicatie voor deze patiënten. Dankzij een sterke samenwerking, biedt Multipharma gunstige voorwaarden aan Dokters van de Wereld voor hun patiënten. Een multifunctionele samenwerking die, mede door de maatschappelijke uitdagingen van vandaag en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van beide organisaties, geïnspireerd heeft tot het opzetten van een co-creatieproject. Een project waar beide organisaties op zoek gaan naar mogelijkheden om de toegang tot medicijnen voor kansarmen in België te verruimen. Immers 0,5 tot 1% van de bevolking die die zich op Belgische bodem bevindt, blijft uitgesloten van het gezondheidssysteem en heeft een moeilijke toegang tot geneesmiddelen.
Solidariteit is één van de waarden van Multipharma. Daar concreet gestalte aan geven, is een ‘challenge’ waar Multipharma werk van wil maken. Dokters van de Wereld kent al langer de belemmeringen van de hierboven vermeldde uitdaging. Een positieve samenwerking laten uitgroeien tot een partnerschap kon voor hun ook alleen maar een meerwaarde betekenen. Solidariteit op de agenda zetten is geen probleem, maar het dan effectief uitvoeren, kan soms wat moeilijker zijn. Anderzijds is dit ook een van de redenen dat ook Dokters van de Wereld met Multipharma in zee wou gaan, zij hebben het gevoel dat Multipharma echt zin hebben om iets bij te dragen aan andere organisaties! Dokters van de Wereld ziet ook een positieve bijdrage. De expertise van de farmaceutische sector en de aanwezigheid van een netwerk van apothekers in België beantwoord aan een grote behoefte van de organisatie.
Kort na de start van het partnerschap tussen Dokters van de Wereld en Multipharma werd besloten de externe expertise van een consultancy bureau inzake projectbegeleiding en expert in opmaak businessplannen in te roepen. Zo werd Oksigen Lab de derde partner in dit project. Bij het uitwerken van het project, na een grondige analyse van de mogelijkheden en een raadpleging bij verschillende diensten botsen de partners op wettelijke barrières. Hierdoor dienden aanvankelijk ingenomen hypotheses herbekeken en nieuwe scenario’s onderzocht te worden. Het scenario dat uiteindelijk overeind bleef, na analyse en discussie van de behoeften en voordelen voor beide partners, is deze van ‘een humanitaire apotheek’. Bij dit concept wordt er centraal een platform opgericht dat een link vormt tussen de farmaceutische wereld enerzijds en anderzijds organisaties die medicatie nodig hebben voor hun doelgroep. Achter de schermen wordt er volop aan dit project gewerkt, wanneer het project van start gaat, zal hier meer over gecommuniceerd worden.
De drie partners zijn er van overtuigd dat het gaat om een rijk partnerschap, waar veel expertise en kennis wordt samengebracht. Zo heeft Dokters van de Wereld inzicht in de behoeften en uitdagingen van het project en de doelgroep, heeft Multipharma vooral kennis op het gebied van farmacie en kan Oksigen Lab op methodologisch vlak veel ondersteuning bieden. Elke partner probeert zo wel zijn of haar expertise ten volle te gebruiken. Maar dit is niet altijd voldoende of zo vanzelfsprekend. Soms ontbreekt welbepaalde expertise om bepaalde zaken of vragen op te lossen of deze op voorhand ingeschat te hebben.
Opvallend aan dit partnerschap is ook de betrokkenheid van vele stakeholders. Zo zijn er de vele andere hulporganisaties die zorg verlenen aan kansarmen, overheidsdiensten (inzake wetgeving), sectororganisaties,… Anderzijds dienen bepaalde partners ook in het netwerk opgenomen te worden om vooruitgang te kunnen boeken. In dit geval bijvoorbeeld contacten leggen en afspraken maken met een gelijkaardig project in Frankrijk. De partners vinden dat ze niet per se het wiel opnieuw moeten uitvinden, veel zaken zullen overeenstemmen met project in België (bv. lijst medicatie en leveranciers),en dus moet er gebruik gemaakt worden van wat al bestaat.
Een van de voorwaarden voor een goed partnerschap is dat er goede en vooral duidelijk afspraken gemaakt worden. Van in het begin moet duidelijk zijn hoe elke partner zijn steentje bijdraagt en wat verwacht wordt van elkaar, al moet men oppassen met het maken van te grote beloftes. Elke partner moet ook voldoende op de hoogte zijn van de doelstellingen, van het project in het algemeen als de doelstellingen voor elke partner apart. Dit is zeker belangrijk wanneer het project wat moeilijker verloopt, zodat zeker iedereen betrokken bij het project op dezelfde golflengte zit.
Anderzijds dienen de partners elkaar ook voldoende te kennen en te snappen. Daarom wordt er een samenkomst georganiseerd tussen beide partners. De bedoeling is dan om een beetje in elkaars wereld te kijken en elkaar(s belangen) beter te begrijpen. Daarnaast is vertrouwen een sleutelwoord in het laten slagen van een partnerschap (vertrouwen in elkaar en ook vertrouwen in de doelstellingen). Leren samenwerken is natuurlijk een van de topprioriteiten om een partnerschap te laten slagen. De partners moeten samenkomen, discussiëren en goede praktijken uitwisselen!
Als de doelstellingen ongeveer dezelfde zijn voor de verschillende organisaties, dan verloopt het partnerschap over het algemeen gemakkelijker. Ook Dokters van de Wereld geeft aan dat de organisatie twee keer nadenkt voor het een samenwerking aangaat. Er zal niet zo maar met elke organisatie of bedrijf een partnerschap opgezet worden. Een ethisch charter kan bijvoorbeeld helpen doordachtere keuzes te maken
In de huidige context is het almaar belangrijker om partnerschappen op te starten, geeft Multipharma aan! De hoop bestaat dat de organisatie hier in de toekomst nog meer oog voor heeft. Anderzijds wordt ook aangegeven dat er best ook niet overdreven wordt en dat het soms misschien beter is om in te zetten op het slagen van één project dan in te zetten op verschillende partnerschappen.
Er is de perceptie dat over het algemeen NGO’s sneller zich zullen richten tot verschillende soorten partnerschappen. De profit-sector aan zijn kant, ontwikkelt ook meer en meer maatschappelijke verantoorde initiatieven. Alhoewel solidariteit vroeger meer draaide over kleinschalige hulpacties (lopen voor het goede doel, verkopen van gadgets,…) of geld geven, gaat het nu meer en meer over structurele steun bieden en het opzetten van strategische projecten via partnerschappen.
Indien dit project toch niet haalbaar zou blijken, zal het toch een aanzet geweest zijn tot het stimuleren van andere partnerschappen of tot een cultuur van partnerschappen. Maar vandaag geloven de partners nog steeds in de haalbaarheid van hun project. Het project moet gewoon slagen, zo niet wordt er wel overgestapt naar plan B (en desnoods plan C).